Robert Trent Jones lúc sinh thời. Ảnh: Barrons
Ngày 13/9, tuyển golf nữ chuyên nghiệp Mỹ và châu Âu sẽ tranh nhau ngôi vô địch Solheim Cup 2024 tại Robert Trent Jones Golf Club ở Virginia. Địa điểm thi đấu thuộc sở hữu của kiến trúc sư cùng tên và là huyền thoại trong ngành thiết kế sân golf.
Trước khi tạo ra nó, kiến trúc sư Jones tình cờ rơi vào cuộc binh biến ở Morocco hồi 1971, khi quân đội quốc gia Bắc Phi này bất ngờ nổi loạn nhằm lật đổ quốc vương Hassan II. Biến cố xảy ra ngay tiệc mừng sinh nhật nhà vua trong cung điện. Jones tham dự vì là thân hữu của Hassan II, sau khi hoàn thành Royal Golf Dar Es Salaam cho riêng ngài.
Ngay lúc mọi người đang vui, quân đội ập vào bắn giết, khiến 103 người thiệt mạng trong đó có đại sứ Bỉ. Còn Jones bị dí úp mặt trên nền hoàng cung trong nhiều giờ. Tuy nhiên, quốc vương Hassan II nhanh chóng giành lại quyền kiểm soát, nhờ vậy Jones toàn mạng trở về. Cũng từ đó, kiến trúc sư lừng danh người Mỹ luôn ngại pháo hoa.
Năm 1973, Jones thị sát sơ bộ một dự án sân golf bằng máy bay. Trong lúc di chuyển trên không phận Washington DC, ông phát hiện một khu đất ngoại ô, phía tây nam thủ đô, men theo hồ Manassas. Jones lập tức thích nó, dù chỉ nhìn qua ô cửa nhỏ. Và cũng từ khoảnh khắc đấy, Jones tìm mọi cách để thành chủ khu đất, và trên đó sẽ xây sân golf mang đích danh mình.
Thời ấy, Jones đã giàu nhờ thu nhập hàng năm ở mức triệu USD, uy tín, lại nhiều mối quan hệ cấp cao. Nhưng ông mất đến 15 năm mới sở hữu được khu đất ven hồ Manassas cho công trình được định vị là tâm huyết sau khi hợp tác hoặc chủ trì thiết kế cả trăm sân golf nhưng không làm chủ được nơi nào.
Một góc sân Robert Trent Jones nhìn từ trên cao. Ảnh: Solheim Cup USA
Nắm được đất, ông xúc tiến việc kiến tạo, để Robert Trent Jones Golf Club khai trương năm 1991. Sản phẩm này gây ấn tượng mạnh cho đặc phái viên Deane Beman quyền lực nhất PGA Tour thời đó. Sau khi tận mắt chứng kiến, Beman đề xuất một ý tưởng táo bạo. Đó là PGA Tour mở một giải đấu hố đồng đội nam giống Ryder Cup giữa tuyển Mỹ với châu Âu nhưng sự kiện mới sẽ diễn ra vào năm kề sau, chỉ dành cho Mỹ và tuyển Quốc tế, trừ châu Âu. Ý tưởng của Beman được sự ủng hộ của bạn golf và cũng là Tổng thống George H.W. Bush. Thế là Presidents Cup ra đời, do PGA Tour chủ trì, còn Robert Trent Jones Golf Club tổ chức kỳ đấu khai trương, hồi 1994.
Từ đó đến nay, giải luôn mời đương kim hoặc cựu nguyên thủ quốc gia hoặc lãnh đạo chính phủ làm Chủ tịch danh dự. Việc này tùy theo địa điểm thi đấu, theo lượt đăng cai luân phiên giữa tuyển Mỹ và Quốc tế. Tại Presidents Cup 2024, Thủ tướng đương nhiệm Canada Justin Trudeau nhận chức chủ tịch danh dự khi đội Quốc tế chọn Royal Montreal Golf Club ở Quebec làm sân nhà.
"Cup các tổng thống" kỳ mới nhất diễn ra sau Solheim Cup 2024 một tuần. Trong lịch sử hai cuộc so tài này, Robert Trent Jones Golf Club năm lần đăng cai giải nam, trải từ kỳ khai trương 1994 đến 2005 nhưng mới lần đầu cho giải nữ, trong ba ngày cuối tuần này, từ ngày 13 đến 15/9.
Kiến trúc sư Jones mất hồi năm 2000, thọ 93 tuổi. Hai con trai ông, Bobby Jones Jr và Rees Jones cũng đang nối nghiệp bố và đều nổi tiếng trong đó Jones Jr chủ trì thiết kế sân Hoiana Shores Golf Club ở Quảng Nam.
Quốc Huy